آب انبار امامزاده سرند

1- موقعیت‌ طبیعی‌ اثر:
روستای‌ سرند در موقعیت‌ 33 درجه‌ و 58 دقیقه‌ عرض‌ جغرافیایی‌ و 58 درجه‌ و 22 دقیقه‌ طول‌ جغرافیایی‌ قرار دارد. ارتفاع‌ آن‌ از سطح‌ دریا 1510 متر است‌.
 این‌ روستا در ناحیة‌ شمال‌ شرقی‌ شهرستان‌ فردوس‌ واقع‌ است‌ و دارای‌ آب‌ و هوای‌ کوهستانی‌ می‌باشد. تابستانهای‌ نسبتاً معتدل‌ و زمستانهای‌ سرد دارد. بارندگی‌ در این‌ ناحیه‌ بیشتر از قسمت‌ جنوبی‌ فردوس‌ است‌ و عمدتاً در زمستان‌ و بهار صورت‌ می‌گیرد.

2- موقعیت‌ فعلی‌ اثر:
این‌ بنا در شهرستان‌ فردوس- بخش‌ مرکزی- دهستان‌ برون- روستای‌ سرند جنب‌ امامزادة‌ سرند قرار دارد و آب‌ انبار امامزاده‌ نامیده‌ می‌شود.

3- مشخصات‌ پلاک‌ ثبتی‌ اثر:

4- تاریخچه‌ و وجه‌ تسمیه‌ اثر:
 این‌ بنا با توجه‌ به‌ سبک‌ معماری‌ و ابعاد آجرهای‌ آن‌ متعلق‌ به‌ دورة‌ قاجاریه‌ می‌باشد و چون‌ در کنار مقبرة‌ امامزاده‌ قرار دارد و به‌ آن‌ تعلق‌ داشته‌ است‌، آب‌ انبار امامزاده‌ نامیده‌ می‌شود.

5- سوابق‌ پژوهشی‌ اثر، شناسایی‌، بررسی‌، گمانه‌ زنی‌، حفاری‌:
 نام‌ و مشخصات‌ مختصری‌ از این‌ بنا در فهرست‌ آثار بررسی‌ شناسایی‌ شدة‌ سازمان‌ قرار دارد.
6- نوع‌ و توضیحات‌ مالکیت‌ اثر :
 این‌ بنا وقفی‌ است‌ و زیر نظر ادارة‌ اوقاف‌ قرار دارد.

 7- مشخصات‌ اثر:
 سردر ورودی‌ بنا در ضلع‌ غربی‌ آن‌ قرار دارد. این‌ سردرب‌ کاملاً در داخل‌ زمین‌ قرار گرفته‌ است‌. در طرفین‌ سردر و پله‌های‌ آب‌ انبار دیوارهای‌ کوتاهی‌ به‌ سان‌ دو بازوی‌ گشوده‌ بنا گردیده‌اند. تعداد پله‌های‌ آب‌ ابنار مشخص‌ نیست‌ چون‌ در زیر آوار قرار گرفته‌ است‌. فرم‌ طاق ورودی‌ آب‌ انبار خاص‌ و منحصر به‌ فرد است‌ چون‌ علاوه‌ بر طاق موجود بر بالای‌ پله‌ها طاق دیگری‌ در ارتفاع‌ بالاتر و به‌ شکل‌ نورگیر مشاهده‌ می‌شود. آجرچینی‌ گنبد مخزن‌ این‌ آب‌ انبار ساده‌ و بی‌پیرایه‌ است‌.

8- ویژگی‌ اثر:
 فرم‌ طاق بیز موجود بر سقف‌ پله‌های‌ آب‌ انبار که‌ در بالای‌ آن‌ طاق تیزه‌ دار جالبی‌ بنا گردیده‌ است‌ از ویژگی‌های‌ منحصر به‌ فرد این‌ آب‌ انبار است‌. این‌ بنا دارای‌ محور تقارنی‌ در راستای‌ محور شرقی‌ - غربی‌ است‌. ابعاد آجر به‌ کار رفته‌ در این‌ بنا 5*20*20 سانتی‌متر است‌.

9- نوع‌ بهره‌برداری‌ اثر:
 این‌ بنا در گذشته‌ آب‌ انباری‌ فعال‌ بوده‌ است‌. درحال‌ حاضر مخروبة‌ متروکه‌ای‌ است‌ که‌ ادارة‌ اوقاف‌ برای‌ تخریب‌ آن‌ ممانعتی‌ ندارد.

10- اقدامات‌ انجام‌ شده‌ در مورد حریم‌ اثر (حریم‌ پیشنهادی‌):
 تاکنون‌ اقدامی‌ صورت‌ نگرفته‌ است‌.

11- توضیح‌ دخل‌ و تصرفات‌ انجام‌ شده‌ و مشهود در اثر:
 به‌ نظر می‌رسد سردر ورودی‌ بنا قبلاً به‌ گونة‌ دیگری‌ بوده‌ است‌ و سقف‌ و طاق بزرگتری‌ داشته‌ است‌ که‌ بعدها تخریب‌ شده‌ است‌.

12- توضیح‌ تعمیرات‌ گذشته‌ در اثر:
 طبق‌کتیبه‌ای‌ که‌ درمیان‌ آوار یافته‌ شداین‌ بنا یکبار در دورة‌ پهلوی‌ اول‌ مرمت‌ شده‌ است‌.

13- توضیحات‌ ضروری‌ و اختصاصی‌ اثر:
 چون‌ این‌ بنا در نزدیکی‌ بقعة‌ امامزاده‌ قرار دارد امکان‌ تخریب‌ آن‌ به‌ سبب‌ قرارگیری‌ در محدودة‌ ساخت‌ و ساز بسیار است‌. بدین‌ سبب‌ عدم‌ پیگیری‌ به‌ موقع‌ اقدامات‌ سبب‌ تخریب‌ کامل‌ آن‌ در زمانی‌ نه‌ چندان‌ دور خواهد شد.

14- شرح‌ وضعیت‌ موجود خطرپذیری‌ و دلایل‌ آسیب‌های‌ وارده‌:
 سردر اصلی‌ ورودی‌ بنا کاملاً تخریب‌ شده‌ است‌. علت‌ تخریب‌ آن‌ مشخص‌ نیست‌.
15- ذکر منابع‌ و مآخذ گزارش‌:
 ادارة‌ میراث‌ فرهنگی‌ و گردشگری‌ فردوس- تحقیقات‌ میدانی‌ - فرهنگ‌ آبادی‌های‌ ایران‌ - کتاب‌ فردوس‌ / تون‌ نوشتة‌ محمد باقر یاحقی‌.