آب انبار رباط شور

1. موقعیت طبیعی اثر:
شهرستان فردوس  در طول شرقی 58 درجه و9 دقیقه و عرض جغرافیایی 34 درجه واقع شده است و ارتفاع شهرستان از سطح دریا 1275 متر است.شهرستان فردوس از طرف شمال به شهرستان گناباد وکویر نمک،از شرق به دهستان نیمبلوک از شهرستان قائن از جنوب به بخش خوسف ودشت لوت واز غرب به شهرستان طبس و کویرنمک محدود است واین شهرستان بین دو رشته کم ارتفاع کوه کلات وکوه سیاه وکوه زول در شرق و کوه طبس در مغرب واقع شده است که بلندترین آن سیاه کوه با2813متر بلندی است.این ناحیه به دلیل مجاورت با ،کویر مرکزی و لوت دارای آب وهوایی صحرایی و خشک است وبه دو بخش کوهستان(شمالی) ودشت(جنوبی) تفکیک میشود.متوسط میزان بارندگی سالانه در دو بخش 200میلیمتر ومتوسط درجه حرارت روزانه 25 تا 30 درجه سانتیگراد می باشد. این شهرستان در نیم حلقه زلزله مدیترانه واقع شده و هر چندگاه یکبار زلزله های شدیدی آنرا میلرزاند (زلزله سال های1320 و 1347) .در این منطقه اثار چین خوردگی های شدید مشاهده می شود.
گسل ها و شکستگی های متعدد در تمام طبقات از جمله دوران چهارم زمین شناسی دیده می شود. آتشفشانی ها و زلزله های فراوان نشان می دهد که جنبش های کوه زایی آلپی در این محل هنوز به پایان نرسیده و این منطقه از نظر تکنونیک منطقه ای بی ثبات شمرده می شود. بیشتر زلزله های منطقه بر اثر فعالیت های تدریجی گسل های خضری و دشت بیاض روی می دهد.
آب انبار شور یک بنای وابسته به رباط شور است که فاصله ای حدود 200 متر بین این دو بنا وجود دارداین آب انبار در مجاورت رباط شور قرار گرفته و در 55 کیلومتری جاده فردوس به بشرویه بوسیله یک فرعی دسترسی دارد.موقعیت این بنا به صورت زیر است:
طول جغرافیایی 57 درجه و 30 دقیقه شرقی
عرض جغرافیایی 33 درجه و 70 دقیقه شمالی
موقعیت فعلی اثر:
شهرستان فردوس  – بخش بشرویه- 55 کیلومتری جاده فردوس به بشرویه-دوراهی بشرویه
2. مشخصات پلاک ثبتی اثر:

3. تاریخچه و وجه تسمیه اثر:
از آنجا که این بنا در مجاورت رباط شور قرار گرفته و قدمت رباط به حدود دوران صفوی می رسد و آب انبار یک بنای وابسته به آن است لذا به نظر می رسد که آب انبار هم مربوط به همین دوره باشد.
سوابق پژوهشی اثر ،شناسایی،بررسی،گمانه زنی،حفاری
هیچ گونه گمانه زنی یا حفاری قبلا روی این بنا انجام نگرفته است.
نوع و توضیح مالکیت اثر:
این بنا در گذشته وقفی بوده است.
4. مشخصات اثر- بنا:
مانند همه آب انبارهای دیگر دارای یک ایوان ورودی و یک گنبد روی مخزن آب است با این تفاوت که برای استفاده از آب در این آب انبار مستقیم به آب مخزن دسترسی داشته و پله های ورودی به آن تا دو متر به داخل مخزن وارد می شود.
این آب انبار از آّب باران پر می شود و به مرور که آب باران کم می شود برای دسترسی به آب باید پلکان بیشتری پیموده شود.
5. ویژگی اثر :
ویژگی بارز این بنا نسبت به دیگر بناهای آب انبار این است که از آنجا که این آب انبار بوسیله آب باران تأمین می شود، برای دسترسی به آب آن پلکان مستقیماّ به آب مخزن می رسد و هیچ گونه حائلی بین پلکان و مخزن وجود ندارد.
6. نوع بهره برداری اثر :
در گذشته وظیفه این آب انبار تأمین آب آشامیدنی در بیابان گرم و سوزان کویر بوده است ولی از آنجا که امروزه مسافری از این منطقه عبور نمی کند، بلا استفاده مانده است.
7. اقدامات انجام شده در مورد حریم اثر:
حریم خاصی برای محافظت از این بنا تعیین نشده است.
8. توضیح دخل و تصرفات انجام شده و مشهود در اثر :
تنها مورد دخل وتصرف در بنا نصب در فلزی بر سردر آن است.
9. توضیح تعمیرات گذشته در اثر:
هیچ نوع تعمیری در مورد بنا مشاهده نمی شود.
10. توضیحات ضروری و اختصاصی اثر:
شرح وضعیت موجود خطرپذیری و دلایل آسیب های وارده:
در حال حاضر این بنا در حال تخریب می باشد و هیچ گونه رسیدگی نسبت به آن انجام نمی گیرد. البته اولین شرط برای احیا و تده کردن دوباره آن، احیاء بنای مهمتر مجاور آن یعنی رباط شور است.
11. تهیه گزارش توسط:
مرتضی میربلوکی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
12. ذکر منابع و مآخذ گزارش:
یاحقی – بوذرجمهری، فردوس /تون،انتشارات آستان قدس رضوی-مشهد 1374